Chyba każdy rodzic chciałby mieć dziecko samodzielne. To nie tylko ułatwienie dla rodziców w ramach codziennych obowiązków, ale także taka obietnica, że w przyszłości dziecko da sobie samo bez rodziców radę… A to jest chyba marzenie każdego rodzica.
Wspierać, a nie zastępować!
Oczywiście wszyscy chcemy zawsze jak najlepiej i najbezpieczniej dla naszych dzieci. Jednak musimy zdać sobie sprawę, że czasami, pomimo, że my jesteśmy w stanie wykonać jakieś zadanie lepiej, to… należy je powierzyć dziecku. Wielu aktywności nie da się nauczyć inaczej jak poprzez próby (i błędy)…
Zastępowanie dziecka, szczególnie w jego obowiązkach, utrudnia mu dojrzewanie i jest dla niego krzywdą, natomiast wspieranie buduje pewności siebie, kreatywność i inwencje.
Zadania na miarę wieku, samodzielności i umiejętności
Zadania, które wyznaczamy dziecku (a także które są wyznaczane w szkole czy przez inne osoby) powinny odzwierciedlać możliwości i rozwój dziecka. Powinny być możliwe do wykonania. Zadania wykonane, nawet trudne (a może szczególnie takie) wzmacniają dziecko, jego pewności siebie a także chęć do następnych prób i wyzwań. Zadania zbyt trudne mogą zniechęcać… I zniechęcają nawet dorosłych, więc co mówić o dzieciach…
Budować zdrową pewność siebie
Dziecko, realizując zadania na miarę swoich możliwości nabiera pewności siebie. Jest to samonakręcająca się sprężyna przyszłych sukcesów. Oczywiście nie chodzi o arogancje, czy wywyższanie się, jakiekolwiek fałszywe poczucie wyższości, bo takie elementy tylko czynią dziecku krzywdę. Chodzi o poczucie, że dam sobie rade, umiem, jestem wytrwały, pracowity i zaradny.
Dzieci z natury są kreatywne. Zauważmy, że jeżeli tylko pozwolimy dzieciom na wszystko, to nigdy nie będą się nudzić, ale zawsze wymyślą sobie jakąś zabawę. Oczywiście stawiamy im pewne granice, dla ich bezpieczeństwa itp. Ale same z siebie dzieci nudy nie znają. Ta kreatywność powinna być wspierana. Dziecko należy zachęcać, dodawać narzędzia do wykonania wymyślonych przez dziecko zadań. Jak wzbudzać ciekawość dziecka możecie przeczytać na stronie: Jak wzmocnić ciekawość dziecka? – Przyszłość dziecka jest w rękach rodzica (pomocnikrodzica.pl)
Każde zrealizowane zadanie zasługuje na pochwałę. W stosunkach międzyludzkich docenienie jest bardzo ważne, a dla dziecka ekstremalnie istotne, szczególnie jeżeli pochodzi od osoby o wysokim statucie, jak nauczyciel czy rodzic.
To właśnie z tych pochwał innych osób i własnej oceny dziecka, że sprawiło się dobrze, pochodzi zdrowa, właściwa, wysoka ocena własnej wartości.
Przede wszystkim daj wolność
Bez odpowiedniej dawki wolności nie da się usamodzielnić, ani nabrać odpowiedzialności. To może być bardzo trudne dla niektórych rodziców i bardzo łatwe dla innych…
Wolność oznacza oczywiście, że dziecko będzie mogło zrobić czasem coś nieodpowiedzialnego. Nie znaczy, że to zrobi, ale w jakichś rozsądnych granicach trzeba dać dziecku taką możliwość. Może to np. oznaczać, że wyda całą otrzymaną od rodziców miesięczną wypłatę na jakąś głupotę i potem będzie tego żałować… Myślę, że warto dać dziecku popełniać małe błędy. Inaczej nie da się nauczyć odpowiedzialności. Oczywiście idą za tym konsekwencje, ale naturalne, a nie kary za postąpienie inaczej niż postąpili by rodzice. Czyli brak pieniędzy jako efekt wydania oszczędności, a nie sztuczna kara od rodziców.
Wolność i odpowiedzialność
Dziecko musi zrozumieć, poinstruowane przez rodziców, że wolność zawsze łączy się z odpowiedzialnością. Odpowiedzialnością za nasze czyny, ale także za zaniedbania.
Mogę nie zrobić pracy domowej, ale będę musiał przyjąć skutki odpowiedzialności za naturalne efekty takiego zaniechania.
Nie chodzi o to aby straszyć, ale uświadomić i ograniczyć rozczarowania dziecka. To w końcu my rodzice jesteśmy od tego aby pokazywać dzieciom świat i nauczyć w nim się właściwie poruszać.